بررسی اثر ویتامین c خوراکی و تزریقی در درمان آنمی بیماران همودیالیزی فاقد فقر آهن

مقدمه: بیماران همودیالیزی مبتلا به کمبود آهن فانکشنال اغلب به درمان با اریتروپویتین پاسخ ضعیفی می دهند. مطالعه ها نشان داده اند که ویتامین c تزریقی می تواند در تصحیح آنمی این بیماران مؤثرباشد. در رابطه باویتامین c خوراکی مطالعه های محدود بوده و چنین اثری را نشان نداده اند. این مطالعه با هدف مقایسه ی اثر ویتامین c تزریقی و خوراکی در تصحیح آنمی فانکشنال در بیماران همودیالیزی سه مرکز درمانی استان مازندران انجام شد. مواد و روش ها: 31 بیمار همودیالیزی که دارای فریتین سرم بیشتر از µg/l100، و هموگلوبین کمتر از mg/dl11 و درصد اشباع ترانسفرین کمتر از 30 درصد بودند، به طور تصادفی به دو گروه خوراکی و تزریقی تقسیم شدند. گروه خوراکی روزانه mg125 و گروه تزریقی هفته ای g5/1 (بعد از هر جلسه دیالیز mg500) وریدی به مدت دو ماه دریافت کردند. در ابتدا و پایان 8 هفته هموگلوبین، آهن، ظرفیت آهن، فریتین و اگزالات سرم اندازه گیری و درصد اشباع ترانسفرین ا استفاده از فرمول محاسبه شد. یافته ها: تغییر میانگین هموگلوبین در طول دوره ی درمان در گروه خوراکی g/dl7/0±1/1 و در گروه تزریقی g/dl 1±1/0 بود و از نظر آماری این افزایش در گروه خوراکی به طور معنی داری بیشتر از گروه تزریقی بود (02/0=p). تغییر میانگین فریتین سرم و درصد اشباع ترانسفرین در طول دوره ی درمان بین دو گروه از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت (3/0=p، 5/0=p). تغییر میانگین در اگزالات سرم در گروه خوراکی mg/l 4/0±05/0 و در گروه تزریقی mg/l 3 /0±1/0 بود و از نظر آماری تفاوت معنی داری بین دو گروه دیده نشد (3/0(p=. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه و اثر ویتامین c خوراکی در بهبود آنمی ناشی از کمبود آهن فانکشنال و با توجه به مصرف راحت تر و قیمت ارزان تر آن نسبت به فرم تزریقی تجویز آن در بیماران همودیالیزی توصیه می گردد.